W dniu 21 stycznia 2022 r. Sąd Najwyższy rozważył zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Rejonowy w Gliwicach (III CZP 10/22, dawn. III CZP 95/20) dotyczące właściwości sądu do rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji o odmowie sporządzenia uzasadnienia wyroku sądu pierwszej instancji
Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwały przyjmując, że uprawnienie do przedstawienia zagadnienia prawnego Sądowi Najwyższemu nie przysługuje sądowi, którego rola w konkretnym układzie procesowym nie polega na rozpoznaniu środka odwoławczego, lecz na przedstawieniu tego środka z aktami sądowi właściwemu do jego rozpoznania. W okolicznościach sprawy Sąd Rejonowy występował w pozycji sądu a quo zobowiązanego do przedstawienia zażalenia z aktami sprawy Sądowi Okręgowemu (sądowi ad quem), do którego skierowano zażalenie (art. 395 § 1 k.p.c.). Sąd Rejonowy, z zastrzeżeniem art. 395 § 2 k.p.c., nie był zatem władny do podjęcia względem tego środka odwoławczego czynności jurysdykcyjnych, w czym mieści się przystąpienie do rozpoznania zażalenia w celu przedstawienia zagadnienia prawnego Sądowi Najwyższemu.
Niezależnie od tego, mając na względzie wagę i praktyczne znaczenie przedstawionej wątpliwości, Sąd Najwyższy uznał, że jeżeli postanowienie sądu pierwszej instancji, którego przedmiot mieści się w katalogu określonym w art. 3941a § 1 k.p.c., kończy postępowanie w sprawie, właściwym do rozpoznania zażalenia na to postanowienie jest sąd drugiej instancji (art. 394 § 1 in principio w związku z art. 3941b k.p.c.). Za taką wykładnią przemawia intencja prawodawcy, której wyrazem jest art. 3941b k.p.c. stanowiący, że jeżeli zaskarżono postanowienie, o którym mowa w art. 394 § 1 i zarazem art. 3941a § 1 k.p.c., zażalenie rozpoznaje sąd drugiej instancji. Stanowisko to koresponduje ponadto z założeniem, że także po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 2019 r. przypadki zażalenia do innego składu sądu pierwszej instancji należy traktować jako odstępstwo od modelowej konstrukcji zażalenia, jako suspensywnego i względnie dewolutywnego środka odwoławczego, do którego rozpoznania jest właściwy sąd drugiej instancji (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2020 r., III CZP 12/20, OSNC 2021, nr 4, poz. 25), jak również z wnioskami wynikającymi z wykładni celowościowej, zważywszy, że charakter postanowień kończących postępowanie w sprawie i ich znaczenie dla stron uzasadnia przyjęcie dewolutywnego modelu zażalenia, jako zapewniającego wyższy standard kontroli odwoławczej (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 1 lipca 2021 r., III CZP 36/20, OSNC 2021, nr 11, poz. 74).
Sygn. III CZP 10/22.
Pozostajemy do Państwa dyspozycji!
tel. 503 731 597 – Marcin Pikul, adwokat
Marcin Pikul – adwokat, członek Izby Adwokackiej w Krakowie. Studiował „Prawo” na: Uniwersytet Rzeszowski. Studiował „Studia podyplomowe prawo dowodowe” na: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie organizowane przy współpracy z Instytutem Ekspertyz Sądowych im. Prof. dra Jana Sehna w Krakowie. Studiował „Studia podyplomowe prawo rodzinne z elementami psychologii” na: Uniwersytet Łódzki. Studiował „Studia podyplomowe prawo umów w obrocie konsumenckim i profesjonalnym” na: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. Aplikację adwokacką odbył przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Rzeszowie, którą ukończył składając z wynikiem pozytywnym egzamin adwokacki. Mediator Centrum Mediacji przy Naczelnej Radzie Adwokackiej w Warszawie. Stały Mediator przy Sądzie Okręgowym w Nowym Sączu. Mediator wpisany do wykazu instytucji i osób uprawnionych do przeprowadzenia postępowania mediacyjnego w sprawach karnych w okręgu Sądu Okręgowego w Nowym Sączu.